SNPS. Smarten up your future
Jaarverslag 2020 – Shell Nederland Pensioenfonds Stichting 
Uw pensioen, uw toekomst
Love your future. Shell Pensioen

Interview met Bas Koch bestuurder SNPS

“Soms is niets doen het moeilijkst”

Zelden heeft de wereld zo op z’n kop gestaan als in de eerste maanden van de coronavirus-uitbraak. Het woord crisis leek opnieuw te worden uitgevonden. De financiële markten kelderden naar een historisch dieptepunt, een deel van de economie kwam tot stilstand. Slecht nieuws voor beleggers. Wat heeft het SNPS-bestuur gedaan om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden. Aan het woord Bas Koch (39), Manager Cyber Security Consultancy Services voor Joint Ventures bij Shell.

Waren jullie voorbereid op een dergelijke crisis? Lagen er scenario’s klaar?

“Er zullen heel weinig bedrijven zijn geweest met scenario’s voor zo’n pandemie, met een dergelijke impact. Wij hadden ze in ieder geval niet pasklaar op de plank liggen. Wel hadden we in de afgelopen jaren andere scenario’s voorbereid, zoals voor grote financiële schokken in de wereld. Die bleken enorm nuttig tijdens de corona-uitbraak.”

Waarom waren ze nuttig?

“Tot in de kleinste details waren de scenario’s uitgewerkt. Bijvoorbeeld: wat als alle IT-systemen uitvallen? Welke effecten hebben de economische schokken? Maar ook: wat is de rol van het crisismanagementteam? Wie doet wat met welke verantwoordelijkheid? Hoe lopen de communicatielijnen in- en extern? Omdat we dit allemaal hadden beschreven, konden we heel snel schakelen.”

De beurzen klapten onderuit, een deel van de economie kwam tot stilstand, een vat ruwe olie was op een gegeven moment niets meer waard. Wat heeft dat betekend voor de beleggingen van SNPS?

“Wij voeren voor de lange termijn grotendeels een passief beleggingsbeleid in indexfondsen. Dat betekent dat onze beleggingsportefeuille heel robuust is samengesteld en tot in detail rekening is gehouden met mogelijke risico’s. Door bijvoorbeeld voor spreiding en diversificatie te zorgen, maar ook extreem waakzaam te zijn voor renteontwikkelingen. Met andere woorden; crisis of niet, we houden de markten sowieso al scherp in de gaten. En als er schokken zijn, ga je als lange termijnbelegger niet meteen op de noodrem trappen.”

Maar toch, deze crisis had een grote macro-economische impact. Vliegtuigen bleven aan de grond staan, er was een overaanbod van olie en gas. Wat doe je dan met je beleggingsstrategie?

“Met ons crisismanagementteam hebben we wekelijks de financiële performance geanalyseerd. Onszelf de vraag gesteld: moeten we wat aan onze strategie wijzigen? Allerlei vraagstukken en opties zijn de revue gepasseerd. Uiteindelijk hebben we besloten vast te houden aan onze koers en niet in te grijpen.”

“We hadden de goede
analyses gemaakt”

En hoe is dat verlopen: het niet ingrijpen?

“Dat heeft goed uitgepakt, want na een paar maanden gingen de beurzen zich herstellen en bleven stijgen. We hadden de goede analyses gemaakt.”

Zijn er ook hobbels geweest die jullie hebben moeten nemen?

“Ja, het goede moment om te communiceren. Want je wilt de deelnemers informeren en geruststellen. Maar in zo’n crisissituatie is timing alles. Je wilt een zo compleet mogelijk beeld geven en duidelijk zijn. Ondanks dat je de uitkomst dan nog niet weet. Pas na een aantal weken, toen we iets verder vooruit konden kijken, kwam dat goede moment. Vanaf dat ogenblik zijn we gaan informeren. Met name gericht op de vraag die veel bij ons supportteam binnenkwam: Wat betekent dit voor mijn pensioen?”

En wat betekende deze crisis voor het pensioen van SNPS-deelnemers?

“We zijn een jong fonds, met veel jonge deelnemers. Deze deelnemers hebben daarmee ook nog een lange horizon om te herstellen. Voor gepensioneerde of bijna-gepensioneerde deelnemers is dit natuurlijk anders. Deelnemers kunnen hun risicoprofiel aanpassen en genieten via het CVP ook van risicospreiding en de mogelijkheid om door te beleggen.

Hoe groot is de schade?

“Alle deelnemers werden in de eerste fase van de crisis geraakt. Als je naar de pensioenopbouw kijkt in 2020, dan zie je heel duidelijk een knip in het eerste kwartaal. In het tweede kwartaal zijn de beleggingsrendementen weer gaan herstellen. De financiële markten kwamen ondanks de broze economische situatie terug. Hierdoor is het geslagen gat grotendeels gedicht. De dekkingsgraad van CVP stond aan het einde van 2020 iets boven de 100%. Daar hadden we ons, na het uitbreken van de crisis eerder in het jaar, geen voorstelling van kunnen maken.”

Wat heb je geleerd van het afgelopen jaar?

“We hebben de diepere rendementsanalyses uit het begin van de crisis, waarin talrijke vragen werden gesteld over de impact van ontwikkelingen op het pensioen, doorgevoerd naar de kwartaalanalyses voor het bestuur. Deze crisis heeft ons nog waakzamer, creatiever en effectiever gemaakt.”

Zijn er onderdelen van de crisisaanpak die je achteraf gezien anders had willen aanpakken?

“Niet echt, althans geen grote dingen. De IT-systemen liepen goed door. Een verbeterpunt waar we naar kijken, is de grootte van het crisisteam. Dat was een aanzienlijke groep mensen waardoor we met een brede lens naar de ontwikkelingen hebben gekeken. Dat is heel goed geweest. Maar achteraf gezien hadden we wel een heel grote groep, waardoor de discussies en beslissingen langer duurden. Voortaan beperken we het crisismanagementteam tot alleen de noodzakelijke rollen en de andere deskundigen schakelen we in op afroep.”

Zijn naar jouw idee de juiste beslissingen genomen?

“Zeker. We waren goed geïnformeerd en we hebben heel veel vragen op de experts mogen afvuren. Maar ik kan niet ontkennen dat het bij momenten heel moeilijk was om niet in te grijpen. Soms is niets doen het moeilijkst.”

Over Bas Koch

Bas Koch is niet-uitvoerend bestuurder bij SNPS en medeverantwoordelijk voor het intern toezicht op de uitvoerende bestuursleden. Zijn aandachtsgebieden binnen het bestuur zijn ESG, Vermogensbeheer en ICT. In het dagelijks leven helpt Bas Koch cybersecurity-risico’s te verkleinen bij joint ventures van Shell, die niet zijn beveiligd door Cyber Defence van Shell. Hij woont in Rotterdam en studeerde economie aan de Erasmus Universiteit. Bas is altijd geïnteresseerd geweest in IT. Vanaf zijn veertiende jaar schroefde hij computers in en uit elkaar en verkocht ze. Bas woont samen, is vader van een zoon en verwacht binnenkort voor de tweede keer vader te worden. Voor Shell werkte hij als consultant bij Deloitte.